Η προέλευση του εθίμου

Αν και ο μήνας Μάιος είναι ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης έχει από αρχαιοτάτων χρόνων ταυτιστεί με την ανθοφορία και την καρποφορία της φύσης.

Στην αρχαία Αθήνα οι Αθηναίοι κατά την γιορτή των Ανθεστηρίων ανέβαιναν στον Παρθενώνα κρατώντας άνθη ενώ κατά τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα που χρονικά είναι κοντά με τον σημερινό Μάιο συνηθιζόταν να φτιάχνουν μία κατασκευή παρόμοια του σημερινού στεφανιού, από κλαδιά, που όμως αντί για λουλούδια πάνω τοποθετούσαν καρπούς και φύλλα από οπωροφόρα δέντρα.

Βέβαια τα άνθη και κατασκευές με άνθη όπως τα στεφάνια δεν τα συναντάμε μόνο στην αρχαία Ελλάδα αλλά στους περισσότερους πολιτισμούς και ίσως να μην υπάρχει πολιτισμός που μην χρησιμοποίησε τα άνθη στις τελετές ή τις γιορτές του.

Το Μαγιάτικο Στεφάνι στη Ψίνθο

To στεφάνι της Πρωτομαγιάς στη Ψίνθο από ανέκαθεν φτιαχνόταν τη Πρωτομαγία (ή τις μέρες κοντά στη Πρωτομαγιά) από τα χαρακτηριστικά κίτρινα άγρια λουλούδια που φυτρώνουν σχεδόν σε κάθε περιοχή του νησιού, συνήθως σε ημιθαμνώδεις και θαμνώδεις εκτάσεις, πλάι ή μέσα σε χωράφια ακόμα και στις άκρες των δρόμων !

Τα κίτρινα αυτά λουλούδια ανάλογα με την περιοχή του νησιού έχουν και άλλο όνομα αν και συνηθίζεται να ονομάζονται "κιτρινάκια (τα)" ή "αθάνατα (τα)". Το πραγμαικό όνομα του φυτού είναι ελίχρυσος ή αλλιώς αμάραντος ! Τα κιτρινάκια λοιπόν με την έντονη ωραία μυρωδιά που μένει στα χέρια ακόμα μετά και απο ώρες, αφού κοπούν σε ματσάκια δένονται πάνω σε ένα στρογγυλό μεταλλικό σύρμα (τέλι) ή σκληρό πλαστικό σύρμα. Παλαιότερα που το μεταλλικό σύρμα ήταν δυσεύρετο για βάση χρησιμοποιούνταν διάφορα ανθεκτικά και ευλύγιστα κλαδιά όπως κλαδί απο κλήμα !

Τα πιο παλιά χρόνια στη Ψίνθο, δεν υπήρχε σπίτι που να μην έχει στην πρόσοψη του ή πλάι στην είσοδο του σπίτιού μαγιάτικο στεφάνι. Όταν τα στεφάνια ξεραίνονταν, στην γιορτή του Άη Γιάννη τα παιδιά τα μάζευαν γυρνώντας τα σπίτια, τα στοίβαζαν και στη συνέχεια τα έκαιγαν βάζοντας τους φωτιά για να πηδήξουν απο πάνω μετά σύμφωνα με το έθιμο !