Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα του psinthos.net

Ο άγριος «κόκκινος χρυσός» της Ψίνθου

Περπατώντας τις τελευταίες μέρες του φθινοπώρου μέσα στις θαμνώδεις εκτάσεις που περιβάλλουν την Ψίνθο, την προσοχή μας τράβηξε ένα άγριο φυτό με υπέροχο μωβ άνθος το οποίο ξεχωρίζει μέσα στην μονοτονία των θάμνων άλλωστε αυτή την εποχή τα άνθη και τα λουλούδια είναι κάτι σπάνιο. Κάποιος θα έλεγε ότι πρόκειται για ακόμα ένα αγριολούλουδο όμως πλησιάζοντας κοντά μοιάζει ακόμα πιο όμορφο και δεν είναι καθόλου τυχαίο φυτό αφού πρόκειται για ένα είδος του πασίγνωστου κρόκου ή σαφράν, σαφράνι, ζαφορά ! Αποκαλείται και ως ο «κόκκινος χρυσός» στην Ελλάδα ή ο «χρυσός της ερήμου» στο Ιράν. Η λέξη σαφράν προέρχεται από την περσική λέξη azafran και την αραβική zafaran, στα ελληνικά το όνομα του είναι κρόκος προερχόμενο από την αρχαία ελληνική μυθολογία ενώ στα νεοελληνικά ονομάζεται και ζαφορά. Στα λατινικά ονομάζεται crocus. Άλλες ονομασίες του κρόκου ανά τον κόσμο είναι: safran, saffron, zafferano, azafran, krokus κ.α

Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος

Ο Κρόκος στην ελληνική μυθολογία

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Κρόκος ήταν φίλος του Θεού Ερμή. Μια μέρα καθώς ο Κρόκος αγωνιζόταν στην δισκοβολία ο Θεός Ερμής από λάθος τον χτύπησε και τον σκότωσε... ένας Θεός είχε σκοτώσει ένα άνθρωπο. Στον τόπο που ξεψύχησε ο Κρόκος φύτρωσε ένα όμορφο λουλούδι (με την βοήθεια του Ερμή αφού ο νεαρός ήταν φίλος του) και τρεις σταγόνες από το αίμα του Κρόκου που έπεσαν στον άνθος του λουλουδιού σχημάτισαν τα χαρακτηριστικά στίγματα του φυτού και από τότε το φυτό πήρε το όνομα κρόκος. Κατά μια άλλη εκδοχή ο Κρόκος έγινε αυτό το όμορφο αγριολούλουδο μετά από μια ατυχή εξέλιξη που είχε ο έρωτας του για την Νύμφη Μίλακα ή Σμίλακα (Σμίλαξ) ενώ εκείνη μεταμορφώθηκε επίσης στο ομώνυμο φυτό σμίλαξ. Μάλιστα είναι γνωστό ότι ο Θεός των Θεών Δίας με την γυναίκα του Ήρα ξάπλωναν σε στρώμα από άνθη κρόκων ενώ όταν έκαναν έρωτα η γη λέγεται ότι γέμιζε με ανθισμένους κρόκους.

Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος

Ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά

Ο κρόκος (σαφράν, σαφράνι, ζαφορά) είναι το φυτό από το οποίο παράγεται ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά που υπάρχουν παγκοσμίως. Το ομώνυμο μπαχαρικό σαφράν, παράγεται από τα στίγματα του ύπερου του πανέμορφου άνθους του συγκεκριμένου φυτού που έχουν αποξηρανθεί και έχει γλυκιά γεύση. Αποκαλείται και ως ο «κόκκινος χρυσός» στην Ελλάδα ή ο «χρυσός της ερήμου» στο Ιράν. Κοστίζει ακριβά γιατί η συλλογή - διαλογή του απαιτεί χειρωνακτική εργασία. Μαζεύονται χιλιάδες άνθη από τα οποία πρέπει να συλλεχθούν χιλιάδες στήμονες. Στην αμερικανική αγορά, 1 ουγγιά περί τα 28gr γραμμάρια σαφράν κοστίζει κοντά στα 30 δολάρια ενώ για την υψηλότερη ποιότητα μιας τέτοιας καλλιέργειας η τιμή του φτάνει ακόμα και τα 65 δολάρια ανά γραμμάριο ! Υπάρχουν πολλά είδη κρόκων στην Ελλάδα όμως το πιο γνωστό είναι ο ήμερος κρόκος (Crocus sativus) που καλλιεργείται συστηματικά στην Κοζάνη (κρόκος Κοζάνης) και εξάγεται ως μπαχαρικό σε πολλές χώρες του εξωτερικού. O κρόκος Κοζάνης έχει εισαχθεί από την Αυστρία κατά το 17ο αιώνα όταν τον μετέφεραν Κοζανίτες έμποροι που εκείνη την εποχή διατηρούσαν στενές εμπορικές σχέσεις με την Αυστρία. Για να παραχθεί ένα κιλό (1kg) από στίγματα κρόκου υπολογίζεται ότι πρέπει να συλλεχθούν 85.000 λουλούδια ενώ κατά την διαδικασία της αποξήρανσης των στιγμάτων χάνονται τα 4/5 του αρχικού βάρους (wikipedia). Τελικά από ένα κιλό (1kg) στίγματα κρόκου παράγονται διακόσα γραμμάρια (200gr) αποξηραμένων στιγμάτων.

Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος
Άγριος κρόκος Ψίνθος

Λίγα λόγια για το φυτό

Ο κρόκος Κοζάνης

Τα άνθη των φυτών συνίσταται από στήμονες, ύπερο και τα καρπόφυλλα. Ο ύπερος είναι το θηλυκό αναπαραγωγικό όργανο των άνθεων και αποτελείται από το στίγμα, τον στύλο και την ωοθήκη. Είναι οι φθινοπωρινοί κρόκοι με το μεγάλο ύπερο χωρισμένο σε τρία επιμήκη πορτοκαλοκόκκινα στίγματα, που δίνουν το μπαχαρικό. Ο κρόκος Κοζάνης (ήμερος κρόκος), έχει βαθυγάλαζα - μωβ πέταλα, τρεις κίτρινους στήμονες, ωοθήκη και στύλο που χωρίζεται σε τρία στίγματα.

Ήμερος κρόκος - Crocus sativus
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii


Ο άγριος κρόκος που φυτρώνει στην Ψίνθο

Ο κρόκος που συναντάμε στην εξοχή της Ψίνθου και μπορείτε να δείτε στις φωτογραφίες και το σύντομο βίντεο του άρθρου αυτού όμως διαφέρει από τον ήμερο κρόκο. Ο ήμερος κρόκος Κοζάνης (Crocus sativus) έχει κίτρινους στήμονες ενώ o άγριος κρόκος που φυτρώνει στην Ψίνθο έχει λευκούς στήμονες. Πιθανότατα ο κρόκος που συνατάμε στην Ψίνθο με τους λευκούς στήμονες και τα έντονα πορτοκαλοκόκκινα στίγματα είναι το είδος (Crocus turnefortii) που έλαβε το όνομα του από τον Γάλλο βοτανολόγο Τουρνεφόρ. Ο κρόκος Τουρνεφόρ (Crocus turnefortii) ανθίζει από Οκτρώβρη μέχρι Δεκέμβρη, φυτρώνει σε θαμνώδεις και πετρώδεις εκτάσεις ενώ μάλιστα πρόκειται για ενδημικό είδος κρόκου του νοτιοανατολικού Αιγαίου και των Κυκλάδων. Όπως ο κρόκος Κοζάνης έτσι και ο κρόκος Τουρνεφόρ με τα μεγάλα του στίγματα, μπορεί να δώσει σαφράν ! Οι κρόκοι πολλαπλασιάζονται με τους βολβούς που διαθέτουν και χρειάζονται ξηρό, θερμό καιρό το καλοκαίρι και κρύο τον χειμώνα. Οι βολβοί του κρόκου είναι αγαπημένη τροφή διάφορων τρωκτικών.

Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii

Υπάρχουν διάφορα είδη κρόκων στην Ελλάδα. Ορισμένα από αυτά είναι: Ρόμπερτ (robertianus), Φλέϊσερ (fleischeri) φυτρώνει και στην Ρόδο, κρόκος ο αδριατικός (adriaticus), κρόκος ο λείος (laevigatus) φυτώνει στο Νότιο Αιγαίο, κρόκος του Πάλλας (palassii), κρόκος του Μπορί (boryi), κρόκος ο διανθής (biflorus) φυτρώνει και στην Ρόδο, κρόκος ο ωραίος (pulchellus), κρόκος του Στριντ (stridii), κρόκος ο νεφελογενής (nubigena), κρόκος ο ευειδής (speciosus), κρόκος Αττικής (atticus) κ.α

Το σαφράν και το νησί της Ρόδου

Φυσικά ο άγριος κρόκος θα φύεται και σε άλλα σημεία του νησιού της Ρόδου. Μάλιστα αναζητώντας πληροφορίες για την συγγραφή του παρόντος άρθρου μαθαίνουμε ότι: «..οι αρχαίοι αρωματοποιοί στην Αίγυπτο, οι γιατροί στη Γάζα, οι κάτοικοι της Ρόδου, οι εταίρες της εποχής, χρησιμοποίησαν σαφράν στα αρωματισμένα νερά τους, τα αρώματα, τις μάσκες και τις αλοιφές τους, στις προσφορές προς τους Θεούς και για ιατρικές θεραπείες (74 - Willard, P. 2002)». Ακόμα σαφράν προερχόμενο και από την Ρόδο κατά τον 14ο αιώνα ήταν η αιτία όπως φαίνεται ώστε να ξεσπάσει ο λεγόμενος, Πόλεμος του Σαφράν: «Η ευρωπαϊκή καλλιέργεια σαφράν έπεσε κατακόρυφα μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως συνέβη και στην Γαλλία, η εξάπλωση του ισλαμικού πολιτισμού ίσως συνέβαλε στην επανεισαγωγή της καλλιέργειας του σαφφράν στην Ισπανία και την Ιταλία. Ο «Μαύρος Θάνατος» η αλλιώς «Μαύρη Πανώλη» η πανδημία των ετών 1348 - 1353, η οποία ήταν από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, προκάλεσε την αυξημένη ζήτηση φαρμάκων με βάση το σαφράν και η Ευρώπη τότε εισήγαγε μεγάλες ποσότητες νημάτων, μέσω βενετσιάνικων και γενουατικών πλοίων από τα νότια και μεσογειακά εδάφη όπως η Ρόδος. Η κλοπή μιας τέτοιας αποστολής από τους ευγενείς πυροδότησε τον «Πόλεμο του Σαφράν» που διήρκεσε δεκατέσσερις εβδομάδες !»

Η πανάρχαια προέλευση των κρόκων

Οι απόψεις σχετικά με τον τόπο προέλευσης του φυτού διίστανται καθώς ο κρόκος ήταν γνωστός τόσο στην αρχαία Ελλάδα όπου έχουμε ευρήματα από την εποχή των Μινωιτών όσο και στους άλλους αρχαίους πολιτισμούς. Τα φυτά με βολβούς όπως ο νάρκισσος και ο κρόκος, θεωρούνται φυτά προελληνικών θεοτήτων. Σε προϊστορικά σπήλαια στο Ιράκ έχουν βρεθεί τοιχογραφίες ηλικίας 50.000 ετών φτιαγμένες με χρωστικές από κρόκο. Στην Μεσοποταμία έχουμε την πρώτη αναφορά για καλλιέργεια του κρόκου γύρω στο 2300 π.Χ. Σύμφωνα με την wikipedia «Το φυτό του κρόκου αποτελεί φυσική μετάλλαξη που συνέβη πριν από πολλά χρόνια σε περιοχές της Περσίας και της λεκάνης της Μεσογείου». Το σαφράν αναφέρεται σε κείμενα της αρχαίας κινεζικής ιατρικής. Στον Μινωικό πολιτισμό ο κρόκος ήταν ιερό φυτό και η γνώση και η χρήση του φυτού διαδεδομένη όπως και στο Κυκλαδικό πολιτισμό στην Θήρα (Σαντορίνη). Στην αρχαία Αίγυπτο ο κρόκος ήταν το ίδιο γνωστός και μάλιστα αναφέρεται σε ένα από τους παλαιότερους και σημαντικούς ιατρικούς πάπυρους της αρχαίας Αιγύπτου, τον πάπυρο του Έβερς που χρονολείεται περίπου στο 1500 π.Χ. και αναφέρεται σε ιατρικά παρασκευάσματα, σε τελετές στον πολιτισμό των Φοινίκων όπου τον προσέφεραν στην θεά τους Αστάρτη ενώ τον χρησιμοποιούσαν ως αρωματικό όπως και στην Περσία (αναφορές και στην πέρσικη ιατρική) και σε μέρη της Ασίας αφού λόγω των διάφορων ιδιοτήτων - χρήσεων του φυτού ήταν κάτι που είχε αξία και ήταν εμπορεύσιμο όπως και στις μέρες μας. Ο κρόκος χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα στις τοιχογραφίες, στις βαφές, ως μύρο, για τις αρωματικές αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii

Στην Μινωική Κρήτη, η πιο χαρακτηριστική αναφορά στον κρόκο είναι η τοιχογραφία του «κροκοσυλλέκτη πίθηκου» που βρέθηκε στην Κνωσό στο «σπίτι των τοιχογραφιών» και χρονολογείται περίπου πίσω στο 1500 π.Χ. . Η συγκεκριμένη τοιχογραφία δείχνει έναν πίθηκο (κατά άλλους ένα αγόρι) σκυμμένο να μαζεύει κρόκους στους βασιλικούς κήπους. Επίσης υπάρχουν τοιχογραφίες με άνθη κρόκου και κρίνα στην οικία Γ΄ της Τυλίσου. Στην Θήρα (Σαντορίνη) - Κυκλαδικός πολιτισμός -, στον αρχαίο οικισμό του Ακρωτηρίου (1600 π.Χ), βρέθηκαν υπέροχες μινωικές τοιχογραφίες οι οποίες απεικονίζουν γυναίκες που συλλέγουν και προσφέρουν κρόκους σε μια θεότητα, δίπλα στην οποία εικονίζεται πάλι ένας πίθηκος αυτή τη φορά να της προσφέρει άνθη κρόκων. Οι τοιχογραφίες αυτές μαζί με εκείνη της Πότνιας θηρών (η θεά του κυνηγιού - προστάτιδα των ζώων) που βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο αποτελούν μια ενιαία θεματική ενότητα στην οποία φαίνονται κρόκοι, ένας πίθηκος, τρεις κροκοσυλλέκτριες, μία ιέρεια και μια θεότητα. Τόσο στην Κρήτη όσο και στην Θήρα βλέπουμε σαυτές τις εξαιρετικής ομορφιάς τοιχογραφίες εικόνες της φύσης με ή χωρίς ανθρώπους ενώ το θρησκευτικό στοιχείο είναι εμφανές (ιέρια) ή υποκρύπεται (πίθηκος) ενώ καταλαβαίνει κανείς ότι ο κρόκος δεν ήταν καθόλου τυχαίο φυτό.

Ο κροκοσυλλέκτης πίθηκος - τοιχογραφία Κνωσός
Οι Κροκοσυλλέκτριες (ανατολικός τοίχος) - τοιχογραφία Ακρωτήρι Θήρας
Οι Κροκοσυλλέκτριες (απόσπασμα από τον ανατολικό τοίχο) - τοιχογραφία Ακρωτήρι Θήρας
Καθισμένη γυναικεία μορφή αιμοραγεί και το αίμα από την πατούσα πέφτει στο άνθος του κρόκου - τοιχογραφία Ακρωτήρι Θήρας
Η Πότνια Θηρών καθήμενη σε περίοπτη θέση, δέχεται προσφορές κρόκων που έχουν συλλεχθεί από μια γυναίκα και έναν πίθικο - τοιχογραφία Ακρωτήρι Θήρας
Η Πότνια Θηρών - τοιχογραφία Ακρωτήρι Θήρας

Στους αρχαίους Έλληνες ήταν γνωστές και οι φαρμακευτικές ιδιότητες του κρόκου καθώς το χρησιμοποιούσαν κατά της αϋπνίας, για να αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της μέθης από το κρασί, ως άρωμα στα λουτρά αλλά και ως αφροδισιακό. Πολλές οι αναφορές (Όμηρος, Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης, Γαληνός, Πλίνιος, Σοφοκλής, Θεόφραστος, Αισχύλος, Αριστοφάνης, Στράβωνας).

Από τους Έλληνες, τους Ρωμαίους και τους Αιγύπτιους χρησιμοποιούνται και σαν θυμίαμα προς τους Θεούς κάτι που συμβαίνει ακόμα και σήμερα σε διάφορες ασιατικές χώρες. H όμορφη βασίλισα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα χρησιμοποιούσε το σαφράν στην παρασκευή των καλλυντικών της όπως και στα λουτρά της για να σαγινέψει τους άνδρες. Ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε ζεστά λουτρά με σαφράν ώστε να επουλωθούν οι πληγές από τη μάχη. Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν τον κρόκο στις αγιογραφίες, στο βάψιμο τοίχων όπως και στα χειρόγραφα της εποχής όπου πάντα τα κεφαλαία γράμματα βάφονταν με κρόκο. Υπάρχει αναφορά ακόμα και στην Παλαιά Διαθήκη. Οι Άραβες καλλιεργούσαν επίσης τον κρόκο και τον χρησιμοποιούσαν ως καρύκευμα, φάρμακο και αναισθητικό και είναι αυτοί που τον εισήγαγαν στην Ισπανία τον 18ο αινώνα μ.Χ. ...για να μείνει ως βασικό συστατικό του φαγητού της διάσημης ισπανικής παέγια.

Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii

Διάφορες χρήσεις στην ιατρική

Όπως πληροφορούμαστε και από τις αναφορές στην μυθολογία αλλά και από όσα γνωρίζουμε από την αρχαιότητα ο κρόκος είναι αφροδισιακό, μελέτη που έγινε στον Καναδά κατέταξε τον κρόκο στην κορυφή της λίστας των αφροδισιακών τροφών καθώς επηρεάζει τα επίπεδα των ενδορφινών και της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τον κρόκο ως παυσίπονο, αντιπυρετικό, επουλωτικό, υπνοτικό και αφροδισιακό. Δεν είνα τυχαίο ότι τον κρόκο αναφέρει ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης, ο Ασκληπιός, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός, ο Πλίνιος ακόμα και ο Όμηρος ! Άλλες μελέτες δείχνουν ότι ο κρόκος συμβάλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων στυτικής δυσλειτουργίας και μάλιστα φαίνεται οτι βοηθάει τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, στην ανάκτηση της σεξουαλικής τους διάθεσης. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει το σαφράν, βοηθούν στην αντιμετώπιση της χαμηλής κινητικότητας των σπερματοζωαρίων στους άνδρες. Αν και το σαφράν δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιείται από τις εγκύους, η χρήση του σε μικρές ποσότητες φαίνεται πως μπορεί να ρυθμίσει την περίοδο των γυναικών. Το σαφράν φαίνεται ότι συμβάλει στο να ανακοφιστούν άτομα που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές και ήπιες μορφές κατάθλιψης, έρευνες μάλιστα το συνέκριναν με γνωστά φάρμακα όπως το Prozac και το Trafanil με θετικά αποτελέσματα. Πολλές είναι οι χρήσεις του σαφράν στην ιατρική, βοηθά στην καταπολέμιση της ακμής αφού δρα αντιβακτηριακά και έχει απολεπιστικές ιδιότητες, μειώνει την χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση, τονώνει την μνήμη, δρα αντικαρκινικά σε διάφορες μορφές καρικίνου (καρκίνος του μαστού, παχέως εντέρου, παγκρέατος, νευροβλαστώματος), επιβραδύνει την εξέλιξη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, βοηθάει στο άσθμα, ανακουφίζει στους πόνους των νεφρών και του στομαχόπονου, βοηθάει στην αποτοξίνωση του συκωτιού και φυσικά ανοίγει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη ενώ συμβάλει και στην απώλεια βάρους ! Φαίνεται ακόμα ότι έχει και αντιγηραντικές ιδιότητες ενώ τονώνει την εγκεφαλική λειτουργία. Το σαφράν περιέχει βιταμίνη C, Α, φυλλικό οξύ, Β6, σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, μαγγάνιο και ασβέστιο. Φυσικά το σαφράν δεν αντικαθιστά τα φάρμακα αλλά η χρήση του τόσο ως καρίκευμα όσο και ως παραφαρμακευτικού σκευάσματος φαίνεται ότι βοηθά στην πρόληψη και συμβάλλει στην θεραπεία ανίατων ασθενειών όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά κ.α

Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii

Ιδιαίτερη προσοχή κατά την οποιαδήποτε χρήση !

Προσοχή όμως, όπως ισχύει με όλα τα βότανα, επειδή το σαφράν (ο κρόκος Κοζάνης) έχει τις παραπάνω ιδιότητες άτομα τα οποία λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά αν επιλέξουν να το χρησιμοποιήσουν και γιαυτό η όποια τυχόν χρήση του πρέπει πρώτα να έχει την έγκριση και σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού τους, αυτό ισχύει και για τις εγκύους ! Επίσης χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν το χρησιμοποιείτε στα φαγητά, πρέπει να χρησιμοποιείται σε πάρα πολύ μικρές ποσότητες, σε μεγάλες δόσεις το φαγητό θα έχει άσχημη γεύση και μυρωδιά, δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες καθώς τότε ο κρόκος έχει συνδεθεί με αλλεργικές αντιδράσεις, αιμορραγίες, διάρροια και δηλητηριάσεις. Μάλιστα σύμφωνα με το drugs.com, 10gr γραμμάρια μπορούν να οδηγήσουν μια έγκυο στην αποβολή ενώ ακόμα χειρότερα τα 20gr γραμμάρια είναι θανατηφόρα !

Γενικά για τους κρόκους ισχύει ότι από μερικά γραμμάρια και πάνω μπορούν να επιφέρουν δηλητηρίαση ακόμα και τον θάνατο σε μεγαλύτερες ποσότητες. Για κατανάλωση ενδείκνυται μόνο ο κρόκος του εμπορίου δηλαδή ο κρόκος Κοζάνης (και αυτού η χρήση σε ελάχιστες ποσότητες και με μέτρο φυσικά) !

Όσο αφορά τους άγριους κρόκους, σε καμία περίπτωση μην τους χρησιμοποιήσετε καθώς η γνώση για την χρήση τους έχει χαθεί και επίσης είναι πολύ δύσκολο κάποιος να ξεχωρίσει το ένα είδος από το άλλο.

Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii
Άγριος κρόκος στην Ψίνθο - Crocus turnefortii

Εν κατακλείδι

Εκτός από τις περιοχές στην Κοζάνη όπου γίνεται συστηματική καλλιέργεια και παραγωγή του ήμερου κρόκου, από την οποία οι απολαβές είναι υψηλές, πουθενά αλλού στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Όσο για τα υπόλοιπα ενδημικά είδη άγριων κρόκων - όπως και αυτό που συναντάμε στην Ψίνθο - η συλλογή και χρήση τους - με ελάχιστες εξαιρέσεις - έχει σταματήσει στις περιοχές όπου φύονται με αποτέλεσμα οι νέες γενιές να μην έχουν την γνώση του φυτού και των ιδιοτήτων του. Πάντως για να φυτρώνει ο άγριος κρόκος στα μέρη μας, σημαίνει ότι τα εδάφη είναι κατάλληλα και για την καλλιέργεια του από τον άνθρωπο, όπως συνέβαινε ...αιώνες παλαιότερα. Σήμερα στο εμπόριο θα βρείτε συσκευασμένο σαφράν (κρόκο Κοζάνης) και πολλούς τρόπους για να το χρησιμοποιήστε ως μπαχαρικό, πάντα όμως σε εξαιρετικά μικρές ποσότητες ! Όσο αφορά την εκτέλεση συνταγών με σαφράν, να ακολουθείτε πάντα πιστά τις δοσολογίες κάθε συνταγής ώστε να μην χαλάσετε την γεύση του φαγητού και να μην έχετε κάποια σοβαρή παρενέργεια ή να βλάψετε την υγεία σας. Τέλος καλό είναι πάντα να ρωτάτε για την χρήση του τον πωλητή και να διαβάζετε τις οδηγίες της συσκευασίας.

* Οι φωτογραφίες με τους άγριους κρόκους στην εξοχή της Ψίνθου πάρθηκαν τα έτη 2015, 2016 και το έτος 2017.

* ΠΡΟΣΟΧΗ : Δεν πρέπει να καταναλώνετε ή να χρησιμοποιείτε βότανα σε καμία περίπτωση τα οποία δεν γνωρίζετε ! Μην το επιχειρήσετε ! Ο ασφαλέστερος τρόπος για να γνωρίσει κάποιος τα βότανα είναι να συμβουλευτεί έναν ειδικό, κάποιον που πραγματικά γνωρίζει για να του δείξει διαφορετικά ρισκάρετε την υγεία σας. Το άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

↪ Αναρτήθηκε: 08 Δεκεμβρίου 2017 :: Αναγνώστηκε: 5577 φορές