Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα του psinthos.net

Ορισμένες ενδιαφέρουσες εργασίες των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Ψίνθου

Έκλεισε η σχολική χρονιά, ορισμένες ενδιαφέρουσες εργασίες των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Ψίνθου
Εδώ και λίγες μέρες ολοκληρώθηκε η σχολική χρονιά (2014 - 2015) για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Ψίνθου. Φέτος ήταν μια αρκετά δραστήρια χρονιά για σχολείο όπως συμπεραίνουμε από το ιστολόγιο του σχολείου. Το ίδιο ισχύει και για τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, δραστηριότητες του οποίου παρουσιάσαμε και μέσα από το Psinthos.net.

Μεταξύ των ενδιαφέροντων που διαβάσαμε στο ιστολόγιο είναι και μία έρευνα των μαθητών της Ε΄και Στ΄τάξης του Δημοτικού Σχολείου της Ψίνθου για τα ήθη και έθιμα του χωριού μας.

Για την ολοκλήρωση της εργασίας αυτής εργάστηκαν και συνεργάστηκαν οι παρακάτω μαθητές:

Γ. Λευτέρης, Γ. Άγγελος, Ζ. Άννα – Μαρία, Ζ. Σταύρος, Κ. Μαρία, Μ. Δέσποινα-Άννα , Κ. Μαρία, Κ. Αναστασία, Κ. Δημήτρης, Π. Χρήστος, Σ. Ελευθερία, Τ. Μιχάλης, Φ. Λευτέρης, Φ. Μαρία μαζί με τον δάσκαλο της τάξης κ. Παναγιωτίδη Παναγιώτη.

Στην έρευνα αυτή των παιδιών συνέβαλαν επίσης ο Σύλλογος Γυναικών Ψίνθου, η κα Στεργία Μπρόκου και η κα Ειρήνη Καλοκάθη-Σκαρτάδου ενώ η αφορμή για να γίνει η έρευνα αυτή των μαθητών ήταν ο Σύλλογος ΑΙΘΡΙΑ.

Παρακάτω οι εργασίες των παιδιών :

«Το Ποδαρικό του Σεπτέμβρη»

Στο χωριό μας οι αγρότες θεωρούν την πρώτη του Σεπτέμβρη, ως αρχή του χρόνου και γι’ αυτό ετοιμάζουν το ποδαρικό, ώστε να έχουν καλή σοδειά. Το ποδαρικό είναι ένα πουγκί που περιέχει ρόδι, σιτάρι, καρύδι και αμύγδαλο. Το ρόδι συμβολίζει την ευτυχία. Με το σιτάρι εύχονται να έχουν τροφή όλη τη χρονιά ενώ το αμύγδαλο και το καρύδι συμβολίζουν γονιμότητα και μακροχρόνια ζωή. Το πουγκί τοποθετείται σε μια γωνιά του σπιτιού μέχρι την πρώτη του Γενάρη. Σε κάποια άλλα χωριά του νησιού μας, το ποδαρικό το ονομάζουν «Αρχηχρονιά».

«Γιορτάζοντας την Πρωτοχρονιά στο χωριό μας»

Στον χωριό μας, την Ψίνθο, πριν αλλάξει ο χρόνοs, βάζουμε σε ένα φλιτζάνι, νερό, λάδι, κρασί και ψωμί και μαζί με μια εικόνα τα τοποθετούμε έξω από το σπίτι μαs, δίπλα στην πόρτα. Το λάδι και το κρασί το βάζουμε για να πάει καλά η παραγωγή των ελαιόδεντρων και των αμπελιών αντίστοιχα (η Ψίνθος παλιά είχε πολλά αμπέλια, σε αντίθεση με σήμερα). Το ψωμί και το νερό τοποθετούνται συμβολικά, ώστε να μην λείψουν στην οικογένειά μας καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Η εικόνα τοποθετείται από τον κύρη του σπιτιού έξω από την εξώπορτα για να είναι αυτή που θα κάνει το ποδαρικό (θα φέρει ευλογία). Αλλάζοντας ο χρόνος, ο κύρης κρατάει την εικόνα και το πουγκί και ταυτόχρονα σπάει το ρόδι στο πλατύσκαλο. Ύστερα το τρώμε όλα τα μέλη της οικογένειας για να έχουμε ευτυχία. Σε όσους δεν έχει κάνει ποδαρικό η εικόνα, κάνει ένα μικρό παιδί. Εκείνη την ημέρα κανείς δεν κάνει επίσκεψη σε ξένο σπίτι, για να μην τον κατηγορήσουν ότι είναι γρουσούζης. Μεγάλη γρουσούζα θεωρείται η νεαρή γυναίκα που είναι ανύπαντρη. Το πρωί του νέου χρόνου όλοι οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία για να πάρουν την ευλογία!

«Το έθιμο των Φώτων»

Στο χωριό μας έχουμε ένα έθιμο την ημέρα των Φώτων. Οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία την παραμονή των Φώτων και παίρνουν το Άγιο Φως από τον ιερέα. Όταν τελειώσει η εκκλησία, επιστρέφουν στα σπίτια τους και βάζουν το Άγιο Φως στο καντηλάκι τους. Έπειτα οι μεγάλοι ή οι μικροί πιάνουν το κερί με το Άγιο Φως και καίνε λίγες τρίχες από τα μαλλιά των άλλων. Καθώς γίνεται αυτό λέει ο ένας τρεις φορές: «Καλησπέρα με τα φώτα» κι ο άλλος απαντά «Καλώς τον/την με τα Φώτα». Ύστερα, πηγαίνουν το Άγιο Φως στο στάβλο με τα ζώα και στα μελίσσια, αν υπάρχουν, ώστε να ευλογηθούν κι αυτά.

«Το Πάσχα στο χωριό μας»

Το Πάσχα είναι μια σημαντική γιορτή, την οποία γιορτάζουν όλοι οι χριστιανοί την άνοιξη. Την περίοδο του Πάσχα υπάρχουν πολλά κοινά, αλλά και διαφορετικά έθιμα από τόπο σε τόπο. Στο χωριό μας διατηρούνται πολλά έθιμα έως τις μέρες μας. Μία εβδομάδα πριν την Κυριακή των Βαϊων, ο ιερέας του χωριού μεταφέρει στο σπίτι του κλαδιά από βάγια και τα μοιράζει στις γυναίκες. Με αυτά φτιάχνονται μεγάλοι και μικροί σταυροί, τους οποίους παίρνουν στα σπίτια τους όσοι πιστοί παρευρεθούν στην εκκλησία εκείνη την ημέρα. Επιπλέον, το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο ιερέας βγάζει τον Νυμφίο από το ιερό και τον γυρνάει σε όλη την εκκλησία. Τη Μεγαλοβδομάδα, όπως τη Μεγάλη Τετάρτη το απόγευμα, όλοι οι πιστοί μαζευόμαστε στην εκκλησία για να τελέσουμε το Μέγα Ευχέλαιο. Κάθε γυναίκα φέρνει λίγο αλεύρι και λίγο λάδι σε ένα δοχείο, ώστε να κοινωνήσουν το Πάσχα. Τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, βγαίνει έξω ο Χριστός σταυρωμένος. Λίγο πριν τις τρεις τα ξημερώματα ξεκινάνε όλες οι γυναίκες, μερικές φορές και τα παιδιά, για να στολίζουν τον Επιτάφιο με διάφορα χρωματιστά λουλούδια, τραγουδώντας το μοιρολόι της Παναγιάς. Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί κρατάμε όλα τα παιδιά το σεντόνι στο οποίο θα μπει μέσα ο Χριστός σταυρωμένος, ενώ ο ιερέας ρίχνει λουλούδια κι ανθόνερο. Το βράδυ, γυρνάμε τον Επιτάφιο σε όλο το χωριό και καθένας μας βαστά το δικό του φαναράκι ακολουθώντας από πίσω. Το Μεγάλο Σάββατο είναι η «Πρώτη Ανάσταση», στην οποία χτυπάμε τα θρονιά με μυρτιές, όπως το σεισμό που έγινε τότε όταν αναστήθηκε ο Χριστός. Παράλληλα ο ιερέας πετάει λουλούδια μέσα σε όλη την εκκλησία ψάλλοντας ένα τροπάριο. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου καίμε τον Ιούδα. Τέλος, το Πάσχα το πρωί όλοι οι χωριανοί πηγαίνουμε στην εκκλησία για τον Εσπερινό της Αγάπης. Εκεί τα νέα παιδιά μεταφράζουν το Ευαγγέλιο της Ανάστασης σε επτά γλώσσες. Λίγο πριν τελειώσει ο Εσπερινός της Αγάπης, γίνεται ένα μνημόσυνο, όπου οι γυναίκες φέρνουν λίγη μυζήθρα και κουλουράκια για τους «κοιμημένους». Τα πρωινά της Λαμπροβδομάδας τα περνάμε στα ξωκλήσια του χωριού μας. Το πρωί της Λαμπρής Δευτέρας πηγαίνουμε στην εκκλησία για να πάρουμε την εικόνα της Παναγίας. Η εικόνα περνάει από μερικές γειτονιές κι από εκεί μπαίνουν κι άλλοι στην παρέα. Αυτήν την εικόνα την οδηγούμε περπατώντας στην τοποθεσία «Ιαματικό». Άλλοι κρατούν την εικόνα, άλλοι τα εξαπτέρυγα κι άλλοι το λάβαρο της Αναστάσεως. Φτάνοντας εκεί γίνεται ένα ατέλειωτο γλέντι με ορχήστρα, φαγητό, ποτό και καλεσμένους από άλλα μέρη. Είναι ένα πανηγύρι. Τη Λαμπρή Τρίτη πηγαίνουμε στον Άγιο Ραφαήλ, λίγο πιο κάτω από το γήπεδό μας, μέσα στο στρατόπεδο. Μετά τη Θεία Λειτουργία, οι φαντάροι μας κερνούν αναψυκτικά και γλυκά. Τη Λαμπρή Τετάρτη πηγαίνουμε στον Άη Γιώργη πάνω στο βουνό. Κάθε χρόνο οι χωριανοί μας φέρνουν καφέ, τυράκια, ψωμιά και τρώμε όλοι μαζί. Τέλος, τη Λαμπρή Παρασκευή μαζευόμαστε στο ξωκλήσι του Αγίου Παρμένα ή αλλιώς Παρμένι, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό μας. Εκεί πάλι ο καθένας φέρνει τρόφιμα και ποτά για να φάει.

«Το έθιμο του Λαζάρου στο χωριό μας»

Στα μέσα του Απρίλη, μια μέρα πριν την Ανάσταση του Λαζάρου, πηγαίνουμε όλα τα παιδιά του χωριού σε χωράφια και μαζεύουμε τους λαζάρους (λουλούδια που μοιάζουν με μαργαρίτες). Με αυτά τα λουλούδια ο ιερέας εκείνη τη μέρα φτιάχνει τις ζώνες τις οποίες τις διακοσμεί με τις μαργαρίτες. Επίσης πιάνει δύο μεγάλα βάγια και τα στολίζει με λουλούδια. Την επόμενη μέρα πηγαίνουμε όλα τα παιδιά έξω από το σπίτι του ιερέα κι αυτός διαλέγει δύο μεγάλα αγόρια για να τους ντύσει Λαζάρους. Αυτά φορούν έναν μανδύα, περνούν από τον ώμο τους αυτές τις ζώνες και ταυτόχρονα κρατούν στα χέρια τους ένα κλαδί από βάγια. Έπειτα η παπαδιά δίνει σε όλους μας χαρτιά με το τραγούδι του Λαζάρου και το τραγουδάμε όλοι μαζί.Χωρίς τίτλο28 Όλοι μαζί λοιπόν ξεκινάμε και πηγαίνουμε από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το τραγούδι του Λαζάρου. Γυρίζουμε όλο το χωριό με τον ιερέα και οι νοικοκυρές μας δίνουν αυγά για τους φτωχούς και χρήματα για τον κόπο μας. Τα αυγά τα βάζουμε σε μεγάλα καλάθια και τα λεφτά σε σακουλάκια. Ακόμη, μερικά παιδιά κρατούν την εικόνα τους Λαζάρου για να τη φυλούν όσοι επιθυμούν. Τέλος, όταν επιστρέφουμε στην εκκλησία, ο ιερέας μοιράζει σε όλα τα παιδιά τα χρήματα που μαζεύτηκαν.

«Το κάψιμο του Ιούδα»

Μια μέρα πριν την Ανάσταση όλα τα παιδιά του χωριού μας πηγαίνουν στους αγρούς, ώστε να μαζέψουν κουτσούρες. Ύστερα, οι πιο μεγάλοι κατασκευάζουν ένα σκιάχτρο, το οποίο συμβολίζει τον Ιούδα. Του βάζουν ξύλα για πόδια και χέρια, μια ξεφούσκωτη μπάλα για κεφάλι και τον ντύνουν με παλιά ρούχα. Την επόμενη μέρα το βράδυ, μετά την εκκλησία, ανάβει η φωτιά από τους χωριανούς για να καεί ο προδότης Ιούδας. Η φωτιά δεν σβήνει μέχρι να καούν όλα τα ξύλα.

«Ο γάμος στην Ψίνθο»

Μια εβδομάδα πριν το γάμο γυναίκες, συγγενείς και γειτόνισσες του ζευγαριού, μάζευαν το σουσάμι και το καβούρντιζαν. Τη Δευτέρα μαζεύονταν οι γυναίκες κι έφτιαχναν τα μελεκούνια, που είναι γλύκισμα του γάμου με μέλι και σουσάμι. Την Τρίτη και την Τετάρτη ξεκινούσε η διαδικασία του ζυμώματος των ψωμιών. Έφτιαχναν 3 ζύμες σε τρεις διαφορετικές λεκάνες, αφού έτσι έλεγε το έθιμο. Το ζύμωμα έπρεπε να το ξεκινήσει μια ενήλικη γυναίκα, η οποία έπρεπε να έχει και τους δυο γονείς της. Το ζύμωμα το συνέχιζαν άλλες ενήλικες γυναίκες, αλλά και μικρά κορίτσια. Κατά τη διάρκεια του ζυμώματος ακούγονταν παραδοσιακά τραγούδια και το κλίμα ήταν ευχάριστο. Το ζύμωμα μπορεί να κρατούσε και την Πέμπτη. Στα μικρά κορίτσια που βοηθούσαν στο ζύμωμα, έδιναν χρήματα για το καλό. Την Παρασκευή ακολουθούσε το στρώσιμο του νυφικού κρεβατιού. Εκείνη την μέρα πήγαινε ο παπάς στο σπίτι τον μελλόνυμφων και τους ευλογούσε. Επίσης οι καλεσμένοι έριχναν στο κρεβάτι λεφτά όπου πρώτα το είχαν στρώσει ανύπαντρες κοπέλες. Μερικές φορές έριχναν στο κρεβάτι ένα μικρό παιδί για να είναι γόνιμο το ζευγάρι. Το Σάββατο απαγορευόταν να βρεθούν οι μελλόνυμφοι και διασκεδάζουν χωριστά με τους συγγενείς τους. Την Κυριακή τελούνταν ο γάμος. Ύστερα από το μυστήριο, γινόταν το γαμήλιο γλέντι στο καφενείο του χωριού με καλεσμένους όλο το χωριό. Την επόμενη μέρα του γάμου συνεχιζόταν το γλέντι με οικοδεσπότες τους κουμπάρους. Το τραπέζι αυτό είχε κεράσματα από προσφορές των χωριανών, οι οποίοι συνήθως έδιναν κότες, μακαρόνια, ρύζι κι ό,τι άλλο μπορούσε να δώσει ο καθένας.

«Η Βάφτιση στο χωριό μας»

Τα παλιά τα χρόνια μια μητέρα απουσίαζε από τη βάπτιση του παιδιού της και περίμενε στο σπίτι τη μαμή να της φέρει το παιδί και να της ανακοινώσει το όνομά του. Η μαμή μάλιστα βοηθούσε στην τελετή τον παπά και το μωράκι έπαιρνε το όνομα του νονού. Στο τέλος του μυστηρίου η μαμή ετοίμαζε τα ρούχα του νεοφώτιστου και το έπαιρνε στο σπίτι του, στην αγκαλιά της μαμάς του.Από την άλλη, ο νονός πετούσε λεφτά έξω από την εκκλησία για τα παιδιά. Επίσης μοίραζε μελεκούνια στον υπόλοιπο κόσμο.

«Δοξασίες και δεισιδαιμονίες»

• Μια καρυδιά δεν επιτρεπόταν να φυτευτεί από κάποιον νέο, αλλά από κάποιον ηλικιωμένο. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο ηλικιωμένος σαν να έδινε μακροζωία σε κάποιον νεότερο.
• 40 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, δεν άφηναν τις νοικοκυρές να απλώσουν ρούχα μετά τη δύση του ηλίου, για να μην τους τα πάρουν οι Καλικάντζαροι.
• Όταν ζυμωνόταν ζεστό ψωμί δεν έπρεπε να δοθεί σε μητέρα που έχει νεογέννητο παιδί πριν σαραντίσει, ώστε να μην βγάλει βαμβακιά. (αρρώστια).
• Το πρώτο ψωμί που θα βγαίνει από το φούρνο, δεν κάνει να το κοπεί με μαχαίρι, γιατί είναι σαν να μαχαιρώνεται αυτός που το έφτιαξε.
• Η κουμπάρα δεν πρέπει να την έχουμε πλάτη στην εκκλησία, αλλά μόνο δίπλα μας ή μπροστά μας.
• «Το ψωμί το ροΐζει αυτή που το έβαλε στο φούρνο». Όταν τα ψωμιά βρίσκονται στο φούρνο, τα δροσίζει με σφουγγαράκι μόνο αυτός που τα τοποθέτησε εκεί. («Εσύ που μ’ έκαψες, εσύ θα με δροσίσεις», είναι σαν να λέει το ψωμί)
• «Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόψεις και Κυριακή να μην λουστείς αν θέλεις να προκόψεις».
• Το μαχαίρι και το ψαλίδι δεν δίνεται στο χέρι αυτού που μας το ζητάει, ώστε να μην υπάρξει τσακωμός.
• Πριν ξεκινήσει το ζύμωμα του ψωμιού, πρέπει να σταυρώνεται το ζυμάρι. Αν πέσει κάτω ένα κομμάτι ψωμιού, δεν πετιέται, αλλά το φιλάμε και το βάζουμε πάνω στο τραπέζι.
• Το κρεβάτι των μελλόνυμφων δεν πρέπει να το στρώνουν χήρες ή γυναίκες που έχουν πεθάνει οι γονείς της.
• Στους κουμπάρους από το Γενάρη μέχρι το Πάσχα έκαναν δώρο αυγούλες, ενώ από το Πάσχα μέχρι το Δεκέμβρη έκαναν δώρο καβουράκια ή ξηροτήγανα.
• Όταν πέσει κάτω στο πάτωμα λάδι βάζουμε ζάχαρη για να φύγει η γρουσουζιά.
• Όταν οι παντόφλες είναι αναποδογυρισμένες και ο καθρέφτης σπάει, είναι γρουσουζιά.
• Όταν ένα μωρό είναι ασαράντιστο, βάζουμε μέσα τα ρούχα του πριν δύσει ο ήλιος.

Άλλες καθημερινές συνήθειες…

Κάθε Σάββατο ήταν μέρα γιορτινή. Οι νοικοκυρές άφηναν το φαγητό στο τζάκι, που ήταν συνήθως σούπα (ρύζι, λαχανικά ή κοτόπουλο ή γίδα). Αυτή τη σούπα την έτρωγαν την Κυριακή μετά την εκκλησία. Επίσης το Σάββατο ζύμωναν τα ψωμιά της εβδομάδας.Για πρωινό έτρωγαν αλευριά που ήταν χυλός από νερό, αλεύρι, ζάχαρη κι αλεσφακιά αντί για γάλα.Για δεκατιανό έτρωγαν ψωμί με νερό και ζάχαρη. Καπαμά έτρωγαν τις γιορτινές μέρες και κάποιες Κυριακές. Η γέμιση είχε: κιμά (χοιρινό ή μοσχαρίσιο), ξερά ή φρέσκα κρεμμύδια, συκωτάκια, ρύζι, ντομάτα, άνηθο, μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι.

• Κάθε Σάββατο οι νοικοκυρές άσπριζαν το κούμελο, τις γωνίες του σπιτιού και τον σοφά για να εξοντώσουν τους κοριούς. Στο κούμελο ζέσταιναν νερό για μπάνιο και με το νερό που περίσσευε έπλεναν τα ρούχα τους.
• Την 28η Οκτωβρίου οι κάτοικοι του χωριού μας φτιάχνανε φαναράκια με ντενεκεδάκι και ένα ξύλο (σαν δάδα) και γυρνούσανε σχεδόν σε όλο το χωριό και καίγανε τα χόρτα.
• Τη Καθαρά Δευτέρα έπρεπε οι κοπέλες να πάνε στο ποτάμι για να πλύνουν τα τσουκάλια, αφού η ημέρα ονομαζόταν Καθαρή. Επίσης, εκείνη την ημέρα που γιορτάζονται τα Κούλουμα, τρώγονται φαγητά χωρίς λάδι και κρέας. Αφού τελείωνε το οικογενειακό τραπέζι, οι μητέρες δεν επέτρεπαν στις κόρες να μαζέψουν το τραπέζι, αφού θα ερχόντουσαν οι Καλόγριες και θα μάζευαν ό,τι είχε απομείνει και θα το έτρωγαν.

Δημοτικό Σχολείο Ψίνθου - Εκδήλωση στην Αίθουσα Πολαπλών Χρήσεων

Δείτε εδώ και τις ζωγραφιές των μαθητών που συνοδεύουν την εργασία τους.

Επίσης σας παραθέτουμε και ένα βίντεο από «Το Τραγούδι του Αισώπου», όπως το τραγούδησαν οι μαθητές του σχολείου της Ψίνθου με τον δάσκαλο κ. Δημήτρη Καρίκη στο ακορντεόν :


Στίχοι: Μαθητές Α' και Β' τάξης Δημοτικού Ψίνθου
Δάσκαλος: Παναγιώτης Παναγιωτίδης
Μουσική: Γιώργος Μαλωίνας
Ακορντεόν: Δημήτρης Καρίκης


Πηγή: Δημοτικό Σχολείο & Νηπιαγωγείο Ψίνθου

↪ Αναρτήθηκε: 14 Ιουνίου 2015 :: Αναγνώστηκε: 2131 φορές